رک شبکه چیست؟ چه کاربردی دارد و چرا مهم است؟

رک شبکه چیست؟

رک، محفظه‌ای است که سرور یا تجهیزات شبکه مانند سوئیچ، روتر، مودم و… در آن قرار داده می‌شود. رک‌ها با توجه به انواع مختلفی که دارند، هم از سرور محافظت می‌کنند و هم برای جلوگیری از صدمات فیزیکی، تهویه مناسب و کارایی بهتر، سرور را در خود جای می‌دهند. در پاسخی دیگر به سوال رک شبکه چیست، می‌توان گفت سخت افزاری است که تجهیزات شبکه را در خود جای می‌دهد. به این ترتیب طبقاتی منسجم، امن و مناسب، برای نگهداری از تجهیزات شبکه فراهم می‌کند.

رک‌ها به دو صورت باز (بدون در و دیواره) و بسته (با در و دیواره) عرضه می‌شوند. رک شبکه با در نظر داشتن و رعایت استانداردهای سخت افزاری، می‌تواند به راحتی انواع شخت افزارهای شبکه را در خود جای دهند.

در پاسخی ساده‌تر به سوال Rack چیست و یا رک شبکه کامپیوتر چیست، می‌توان گفت از عمومی‌ترین تجهیزات زیرساخت شبکه‌های کامپیوتری برای نگهداری و محافظت از تجهیزات مختلف شبکه است.

اهمیت رک شبکه چیست؟

اما علت نیاز به رک در شبکه چیست و چرا باید از آن استفاده کنیم؟ رک شبکه یک عضو مهم و اثرگذار در انواع شبکه‌ها و سیستم‌های کابل کشی سازمان یافته است. در ادمه اهمیت رک شبکه را بررسی خواهیم کرد.

• رک شبکه برای نگهداری از تجهیزات شبکه به شکلی ایمن و بهینه شده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• رک شبکه باعث حفاظت فیزیکی و افزایش امنیت تجهیزات شبکه می‌شود.

• سیستم رک از سرقت تجهیزات شبکه جلوگیری می‌کند و همچنین دسترسی افراد متفرقه به تجهیزات شبکه را محدود می‌کند.

• رک باعث افزایش طول عمر تجهیزات شبکه می‌شود و آن‌ها در برابر تغییرات دما، رطوبت، ضربات فیزیکی و… محافظت می‌کند.

• در صورتی که تجهیزات شبکه را در رک نگهداری کنید، فضای کمتری اشغال خواهد شد. این موضوع برای ادارات و سازمان‌ها اهمیت زیادی دارد.

مزایای رک شبکه چیست؟

با در نظر گرفتن قیمت انواع رک شبکه، شاید در آغاز کار صرف هزینه برای خرید سرور و Rack، کمی سخت باشد، اما با توجه به مزایای فراوانی که فراهم می‌کند، خرید رک مناسب بسیار حیاتی و با ارزش است. در ادامه برخی از مزایای رک را معرفی و بررسی می‌کنیم.

• افزایش کارایی

گفتیم که Rack یک محفظه فلزی است که به راحتی گرم می‌شود. اما داشتن تجهیزات خنک کننده و تهویه مناسب برای مدیریت دمای سیستم بسیار مفید است. چرا که گردش هوا باعث بهبود عملکرد سیستم می‌شود. اگر تهویه مناسب در محل نگهداری سیستم‌های پردازشی انجام نشود، افزایش دما اتفاق می‌افتد که تاثیر مستقیم بر سلامت و کارایی سیستم دارد. همچنین کنترل دما، رطوبت، گرد و غبار و… در داخل رک بسیار ساده‌تر است. بنابراین رک‌ها هم سرور و هم تجهیزات را در جای خود ثابت نگه می‌دارند و هم شرایط مناسبی را برای تهویه فراهم می‌کنند.

نکته دیگر اینکه، رک‌ها قابلیت شخصی سازی نیز دارند. یعنی شما با خارج کردن طبقات خالی می‌توانید به تهویه بهتر هوا کمک کنید. در شخصی سازی رک می‌توانید مواردی مانند کم و زیاد کردن ریل‌ها، ثابت کردن یا خارج کردن طبقات، کیت‌های لازم برای نصب تجهیزات و… را بر اساس نیاز سازمان تغییر دهید.

• دسترسی و نگهداری آسان

نظم و ترتیبی که توسط رک برای سرور و تجهیزات شبکه ایجاد می‌شود، سرعت دسترسی فیزیکی، عیب یابی، آزمایش و تعمیر آنها را افزایش می‌دهد.

برخی رک‌ها چرخدار هستند، برخی نیز دارای طبقات کشویی دارند. به این ترتیب شما می‌توانید راحت‌تر به سرور دسترسی داشته باشید. علاوه بر این، انجام تعمیرات و سرویس‌های دوره‌ای نیز ساده‌تر انجام می‌شود.

با استفاده از رک مناسب، لایه امنیتی جدیدی برای سرور، سخت افزارهای شبکه و اطلاعات خود فراهم می‌کنید. همان طور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، جلوگیری از دسترسی افراد متفرقه به سرور و تجهیزات شبکه، از مهم‌ترین کاربردهای رک شبکه به شمار می‌رود. همچنین نگهداری از سرور و تجهیزات شبکه در رک سرور و رک شبکه، باعث می‌شود صدمات ناشی از ضربه، سقوط، حوادث غیر قابل پیش‌بینی و… به میزان قابل توجهی کاهش یابد. به این ترتیب مکان امن‌تری برای تجهیزات فراهم می‌شود.

انواع رک شبکه چیست؟

• رک دیواری: این نوع رک، بیشتر در شبکه‌های خانگی یا در بخش‌های مختلف یک شبکه بزرگ به کار می‌رود. موارد زیر از ویژگی‌های انواع رک دیواری به شمار می‌رود.

• ارتفارع رک با واحدی تحت عنوان یونیت (Unit) شناخته می‌شود. رک‌های دیواری دارای ارتفاع 4 یونیت، 5 یونیت، 6 یونیت، 7 یونیت، 9 یونیت و 12 یونیت هستند.
• درب رک دیواری، به صورت شیشه‌ای، شیشه‌ای با زواره فلزی و یا شیشه‌ای با فریم فلزی است.
• جنس بدنه رک دیواری از استیل یا آلومینیوم است.
• عمق این نوع رک‌ها معمولا 30، 40، 45 یا 60 سانتی متر است.
• در رک‌های دیواری برای خنک سازی تجهیزات، امکان نصب فن وجود دارد.
• بعضی از رک‌های دیواری، دارای درهای جانبی هستند، با این درها امکان دسترسی به تجهیزات شبکه آسان‌تر است.

• رک ایستاده: این نوع رک در دیتاسنترها یا شبکه‌هایی که تعداد تجهیزات شبکه و حجم کابل کشی آن‌ها زیاد است، مورد استفاده قرار می‌گیرند. رک ایستاده در همه طرف دادای درب است و با چرخ بر روی زمین قرار داده می‌شود. در ادامه تعدادی از ویژگی‌های رک ایستاده را بررسی می‌کنیم.

• رک ایستاده دارای سایزهای 24 یونیت، 30 یونیت، 36 یونیت، 42 یونیت و انواع سایزهای دیگر است.
• این نوع رک قادر است وزن زیاد تجهیزات شبکه را تحمل کند.
• با وجود چرخ‌ها، قابلیت جابجایی و چرخش 180 درجه فراهم است.
• رک‌های ایستاده با عمق 60، 80، 100 سانتی متر و بیشتر تولید می‌شود.
• آن‌ها به طور پیش فرض، دارای یک فن هستند، اما به منظور خنک سازی امکان نصب تعداد بیشتری فن خنک کننده نیز وجود دارد.
• در این رک‌ها امکان نصب پاور ماژول با پورت‌های زیاد، فراهم است.
• رک‌های ایستاده دارای درب‌های شیشه‌ای یا تلقی فریم دار هستند.

اجزا و لوازم جانبی رک شبکه چیست؟

یکی از مهم‌ترین مزایای رک، ماژولار بودن آن است. به این معنی که می‌توان متعلقات گوناگونی به Rack اضافه کرد که هر کدام کاربرد خاصی دارند. در ادامه هر کدام از این اجزا را معرفی و بررسی خواهیم کرد.

کیس رکمونت همانند کیس‌های معمولی است، با این تفاوت که می‌توان آن‌ها در رک نصب کرد. از کیس رکمونت برای ساخت سرورهای اختصاصی قابل نصب در رک استفاده می‌شود. این کیس‌ها می‌توانند انعطاف پذیری شبکه را افزایش دهند.

• فن تهویه و خنک سازی رک

اما فن رک چیست؟ یکی از مهم‌ترین ابزارهای درون رک، فن‌ها هستند که برای تهویه و خنک کردن تجهیزات مورد استفاده قرار می‌گیرند. هرچه Rack بزرگتر باشد و دیتاسنتر موجود در آن اهمیت بیشتری داشته باشد، از فن قوی‌تری برای تهویه مناسب استفاده می‌شود. فن‌های مورد استفاده در رک، دو نوع بوشی و بلبرینگی است که معمولا در سقف یا کف رک قرار داده می‌شود.

بسته به اندازه هر رک، از سینی‌های ثابت و متحرک برای جدا کردن قسمت‌های مختلف استفاده می‌شود. سینی متحرک، قابلیت جابجایی و جدا شدن دارد و برای قرار دادن موس و کیبورد که به داخل و خارج رک هدایت می‌شوند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سینی‌های ثابت رک برای تجهیزات مختلف استفاده می‌شوند. معمولا تجهیزات با وزن کم، متوسط و زیاد هر کدام سینی ثابت مخصوص به خود را دارند.

• پاور ماژول یا PDU

پاور ماژول یکی از مهم‌ترین متعلقات رک شبکه به شمار می‌رود. پاور ماژول وظیفه تغذیه تجهیزات وصل شده درون رک ایستاده یا رک دیواری را انجام می‌دهد. Power Module از تعدادی پریز برق تشکیل شده که بسته به ارتفاع و عرض رک به صورت افقی یا عمودی درون رک جا می‌گیرد. پریزهای برق موجود بر روی پاور ماژول‌ها با هدف تغذیه اجزای موجود در رک مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برای ایجاد هماهنگی و ارتباط میان اجزای درون رک از مانیتور استفاده می‌شود. مانیتورها با اندازه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند که بزرگترین آن‌ها 17 اینچ است.

مهم‌ترین جزئی که روی رک‌ها قرار می‌گیرد، حرارت سنج است. حرارت سنج‌ها برای تعیین و اندازه‌گیری دقیق دما مورد استفاده قرار می‌گیرند. حرارت سنج‌های دیجیتال قابل کنترل هستند و در دمای تعیین شده توسط کاربر، شروع به کار می‌کنند. با وجود حرارت سنج، دیگر شما نگرانی ناشی از گرم شدن دستگاه‌های درون رک را نخواهید داشت.

امنیت رک تنها به قفل منتهی نمی‌شود. ابزارهای دیگری هم برای تامین امنیت و مانیتورینگ رک وجود دارد. قفل‌های رک 3 دسته هستند:

قفل اثر انگشت

قفل سوییچی: مانند سوییچ‌های مگنتی تشخیص دست زدن به رک

قفل ریتال: نوعی فقل رک است که روی شیشه با برش خاصی ایجاد می‌شود. قفل‌های روی درب شیشه‌ای رک نسبت به سایر قفل‌های شیشه‌ای عملکرد بهتری دارند و کاربر به راحتی می‌تواند از آن‌ها استفاده کند.

از دیگر اجزای رک با وظیفه محافظتی، Blank Panel ها هستند که داخل رک قرار می‌گیرند. آن‌ها از تجهیزات حساس مراقبت می‌کنند و میزان دسترسی به آن‌ها را کاهش می‌دهند. لازم به ذکر است که ابعاد بلانک پنل‌ با هم متفاوت است و به ابعاد رک بستگی دارد.

از دیگر تجهیزات رک به شمار می‌رود و قطعه‌ای است که برای روشن کردن محفظه داخل رک استفاده می‌شود. وجود لایت پنل برای انجام برخی از سرویس‌ها یا نمایش قطعات موجود در داخل رک نیاز است. این قطعه شامل یک لامپ است که معمولا بالای رک نصب می‌شود، ولی نور کمی دارد و یکی از یونیت‌های رک را اشغال می‌کند. هدف از تعبیه لایت پنل، تامین روشنایی لازم در هنگام نصب، نگهداری و عیب‌یابی تجهیزات داخل رک است. معمولا در این قطعه تعدادی لامپ LED به کار می‌رود تا کارکرد مناسب داشته باشد.

• نگهدارنده کابل

نگهدارنده‌ها به صورت افقی و عمودی موجود هستند. ان‌ها می‌توانند کابل‌ها و سیم‌های برق را سازماندهی کنند تا مدیریت آن‌ها ساده‌تر باشد. با مرتب و منظم بودن سیم‌ها و کابل‌ها، تهویه هوا نیز به خوبی صورت می‌گیرد.

و در انتها…

به طور کلی، رک شبکه از تجهیزات مهم و کارآمد در انواع شبکه‌های خانگی، حرفه‌ای و سیستم‌های کابل کشی سازمان یافته است. در صورت استفاده از رک (rack)، تجهیزات شبکه با ایمنی و نظم بیشتر و بهتری در کنار هم قرار گرفته و در برابر انواع آسیب‌های فیزیکی و انسانی محافظت می‌شوند. همچنین وجود رک باعث افزایش طول عمر تجهیزات شبکه و حفاظت از آن‌ها در برابر فشار، رطوبت، اختلاف دما و… می‌شود.

با مطالعه این مقاله دانستیم رک شبکه چیست، چه اجزایی دارد و کاربرد آن به چه صورت است.